19 CÂU HỎI VỀ NGỤY BIỆN
Admin xin trả lời 19 câu hỏi về Ngụy biện mà các độc giả đã gửi đến Ngụy biện - Fallacy thời gian vừa qua tại https://goo.gl/ZPHtxK.
1- Độc giả Đỏ Trắng: Mình cần ad giúp hướng dẫn, tìm nguồn tài liệu bằng tiếng Việt là sách giấy hoặc File mềm về Nguỵ Biện. Cảm ơn bạn
- Trả lời: Hình như bạn Đỏ Trắng cũng đặt câu hỏi tương tự thế này trong lần giao lưu trước đó (https://goo.gl/2WFyu7). Sách giấy tiếng Việt thì có vài cuốn như “Cãi gì cũng thắng”, “Những trò ngụy biện biến sai thành trái” nhưng admin không rõ ngoài hiệu sách còn bán không. File mềm thì admin không có, nhưng admin đã thử thành công việc dùng bank card để mua "Những trò ngụy biện biến sai thành trái" bản ebook qua Google eBook.
Cảm ơn bạn Đỏ Trắng.
2- Độc giả Minh Nhựt Nguyễn: làm 1 bài về cái (status của Huỳnh Phước Sanghttps://goo.gl/7rwAlF) này đi page
- Trả lời: Chắc bạn cũng biết câu hỏi của bạn đã được trả lời ở bài viết này:https://goo.gl/WZQTxVhen.
Cảm ơn Minh Nhựt Nguyễn.
3- Độc giả Tùng Linh: Liệu admin có muốn tổng hợp tất cả các bài viết của page lại và hình thành 1 cuốn sách không ?. Sách điện tử hoặc sách in cũng được. Cám ơn admin.
- Trả lời: Một câu hỏi thật thú vị. Admin có dự định đó, nhưng vì đang rất bận nên chưa thể có thời gian làm chuyện này. Chắc chắn admin sẽ tổng hợp các bài viết trên page và viết lại thành sách hoặc ebook trong thời gian sắp tới. Bạn và các độc giả chờ xem nhé. Cảm ơn Tùng Linh.
4- Độc giả Michael Huỳnh: Giải pháp ôn hoà trong bản thân, trong ứng xử với sự nguỵ biện lợi dụng đám đông (appeal to people) để đôi bên cùng thắng. Mong page và các bạn góp ý, giúp đỡ mình học hỏi thêm
- Trả lời: Gặp người ngụy biện lợi dụng đám đông (appeal to people, xem ví dụ 17https://goo.gl/k5tl1O), ta có thể bảo người ấy rằng một luận điểm được đám đông ủng hộ không hẳn là nó đúng và nó không hề liên quan logic vấn đề đang bàn. Ôn tồn, tôn trọng và từ tốn là cách ứng xử văn minh, không chỉ với người ngụy biện và admin nghĩ đó là cách giải pháp ôn hòa mà bạn nên dùng.
Ngoài ra hai bên cùng thắng win-win là một giải pháp nên hướng tới, nhưng không phải lúc nào cũng đạt được và tùy thuộc vào ngữ cảnh trao đổi. Nếu bạn có logic và đã cố gắng hết sức, hòa nhã hết sức mà người ấy vẫn ngoan cố thì nên bỏ đi vậy, hì hì:)
Cảm ơn bạn Michael Huỳnh.
5- Độc giả Trương Nguyễn Trọng Tín: Làm sao để nguỵ biện tốt mà ko bị phản biện lại kaka
- Trả lời: Ha ha, admin ... bó tay:):V
Ngụy biện do sai logic, nên sẽ phải sơ hở và bị người hiểu ngụy biện nắm thóp. Hy vọng bạn không xui xẻo dùng ngụy biện với một độc giả nào đó của page, vì họ sẽ "bắt bài" bạn á, hì hì;)
Cảm ơn Trương Nguyễn Trọng Tín nhé.
6- Độc giả Nguyễn Hữu Hưng: Ad cho hỏi, trang Điểm nóng an ninh thế giới và trang này là một Mà sao trang kia ngừng hoạt động rồi vậy
- Trả lời: hai trang khác nhau hoàn toàn và admin không hề biết đến trang "Điểm nóng an ninh thế giới" mà bạn nói.
Cảm ơn bạn Nguyễn Hữu Hưng.
7- Độc giả Chuong Tanghoang: Rất cám ơn Admin đã tạo được một page phân tích logic các kỹ xão về ngụy biện . Admin cho biết lọai hình này : " Ông Võ Kim Cự bị cách chức nguyên Bí thư Tỉnh uỷ Hà Tĩnh "https://goo.gl/GA1iznlà ngụy biện hay sáng tạo ?
- Trả lời: đó chỉ là một quyết định xử phạt hành chính đưa ra hình phạt cho một cá nhân cụ thể nên không có ngụy biện ở đây. Riêng với hình thức xử phạt ông Cự thì admin thấy nó khôi hài và cười ra nước mắt;). "Cách chức" thường là chỉ dành cho việc bãi bỏ chức vụ hiện hành đang làm của ai đó, không cho họ làm việc ấy tiếp tục nữa. Theo admin "Nguyên bí thư" chỉ là một cách gọi, không phải là chức danh hành chính nên dùng từ "cách chức" là không thích hợp và rất nực cười.
Cảm ơn bạn Chuong TangHoang.
8- Độc giả Vũ Khắc Tuệ: Cho mình hỏi: Làm sao để tránh ngụy biện trong giao tiếp. Dạng như làm sao để mình tranh luận thường ngày mà không ngụy biện.
- Trả lời: Admin nghĩ tuyệt đại đa số người Việt ai cũng đều lỡ nhiễm phải ít nhiều các tư duy ngụy biện, do giáo dục, xã hội và truyền thông Việt Nam trước giờ không tạo điều kiện cho sự tranh luận nhiều chiều. Nên để tránh ngụy biện trong giao tiếp, mỗi người cần tìm hiểu kỹ kiến thức ngụy biện, quan sát các tranh luận trên không gian mạng, tham gia tranh luận chủ động để tự phát hiện và sau đó sửa lỗi tư duy ngụy biện mình lỡ nhiễm phải trước đây. Sau khi đã chỉnh sửa lỗi của mình thì chắc chắn sẽ tránh tự mình tạo ra ngụy biện trong tranh luận.
Chúng ta có thể tự giúp mình ít phạm ngụy biện, nhưng người đối thoại chúng ta sẽ có dùng nó hay không thì không biết được.
Cảm ơn Vũ Khắc Tuệ nhé.
9- Độc giả Nguyen Tung: Ad cho hỏi cách để vạch trần và phản bác ngụy biện mà không gây khó chịu cho người đang ngụy biện
- Trả lời: Admin có nói đến cách thức như vậy trong bài CÁC CÁCH ỨNG ĐỐI TỔNG QUAN KHI GẶP NGỤY BIỆN - (linkhttps://goo.gl/DMld8Y)
(trích) CÁCH 3: GỢI MỞ, CHỈNH SỬA NGỤY BIỆN MỘT CÁCH LỊCH SỰ
Trong một vài trường hợp đối thoại bạn bè thân tình, hoặc ngữ cảnh trao đổi vui, hoặc mình biết rõ người ngụy biện là vô tình chớ không cố ý, chúng ta có thể ứng đổi bằng cách gợi mở cho họ biết cách nói của họ là không hợp lý.
Ví dụ: "bạn mình bảo nước nào mà không có tham nhũng, lo gì" (ngụy biện hai sai thành đúng). Mình nhẹ nhàng nói: "ý, cách nói này hông ổn, hình như là lấy cái sai này để biện hộ cái sai khác nè". . Cách ứng đối thứ ba này gần giống cách hai (ở trên), nhưng nhẹ nhàng hơn và không quá chú trọng phân rõ đúng/sai với người trao đổi. Nó chỉ gợi mở lối suy nghĩ, lập luận cho đúng logic cho người đối thoại mà thôi. Cách thức này rất thích hợp trong trường hợp bạn không có nhiều thời gian cho việc trao đổi đó, hoặc giả ngữ cảnh trao đổi vui vẻ, thân tình với nhau. (hết trích) Bạn Nguyen Tung xem kỹ lại bài viết và album 6 ấy nhé. Cảm ơn bạn.
10- Độc giả Koi Dang: Moi móc lỗi ngụy biện trong tranh luận có giúp chúng ta đi đến được cách giải quyết vấn đề không?
- Trả lời: "moi móc" theo nghĩa là lạm dụng phán xét ngụy biện trong mọi trường hợp thì điều đó nên tránh và admin cũng mong các độc giả page không phạm phải điều này. Phản ứng khi phát hiện có "ngụy biện" thế nào là một điều cần xuy xét cẩn thận và tùy thuộc ngữ cảnh của trao đổi. Đây cũng là những điều đã được admin đề cập trong loạt ba bài viết của album thứ sáu của page: "Ngụy biện - cách ứng đối"http://goo.gl/eYFsrB, bạn xem lại nhé.
Cảm ơn Koi Dang.
11- Độc giả Jon Riddle: Làm cách nào để nói không với ngụy biện trở thành 1 culture trong xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Nhất là đối với những người đã quá quen với nếp cũ và ngại thay đổi ?
- Trả lời: đó là điều chưa thể làm được thời điểm này, vì thiếu các tài liệu tham khảo đầy đủ cũng như độ phủ của kiến thức "fallacy" chưa đủ sâu rộng. Admin nghĩ kiến thức fallacy rất có ích cho việc tạo ra một môi trường tranh luận đàng hoàng, hướng tới mục tiêu chung, nên ban giám đốc, lãnh đạo các công ty tại VN nên lưu tâm và giới thiệu kiến thức về ngụy biện, trong đó có page @Ngụy biện - Fallacy cho đồng nghiệp và nhân viên quan tâm, khuyến khích họ trao đổi về nó. Được thế dần dần các trao đổi trong công ty có thể sẽ tốt hơn và hy vọng lâu dài sẽ hình thành nên một nét văn hóa (culture) trao đổi ít ngụy biện trong công ty.
Đưa kiến thức ngụy biện - fallacy sâu rộng vào xã hội, nhà trường, các công ty cũng là ước vọng của admin. Cũng đã có một vài kế hoạch ấp ủ, nhưng do các giới hạn thời gian và sức lực nên admin chưa thể làm điều đó nhanh hơn. Mong độc giả cùng góp sức truyền tin về page, về ngụy biện với admin để chúng ta cùng đạt được nhiều đó nhanh hơn, xa hơn và lâu hơn nhé.
Cảm ơn bạn Jon Riddle nhiều.
12- Độc giả Quoc Thai Nguyen: Em muốn hỏi làm sao để không lạm dụng lý thuyết về ngụy biện, vì ranh giới giữa tranh luận và không tranh luận đôi khi không được rõ ràng. Em cảm ơn:D
- Trả lời: Ngay cả admin cũng rất không muốn độc giả lạm dụng lý thuyết ngụy biện một cách cứng nhắc, và đã thể hiện điều này qua các bài viết trong album "Ngụy biện - cách ứng đối" "http://goo.gl/eYFsrB.
Admin mong độc giả lưu tâm và đọc thật kỹ album, từ đó quan sát các tranh luận mình gặp và đề ra cách ứng đối thích hợp khi gặp người ngụy biện. Bạn đọc kỹ album này để áp dụng nó cho mình nhé.
Tranh luận là để cùng nhau hiểu rõ vấn đề hơn một cách nghiêm túc - còn cuộc đối thoại nào không hướng tới sự nghiêm túc đó thì có thể chỉ là nói chuyện phiếm bạn bè với nhau, hoặc là một cuộc cải vả, chửi rủa vốn hầu như không có lợi ích gì hết. Ranh giới giữa tranh luận và không tranh luận sẽ do tiêu chí tính nghiêm túc của người tham gia trao đổi xác định bạn nhé.
Cảm ơn Quoc Thai Nguyen.
13- Độc giả Ngọc Linh Nguyễn: Cho em hỏi : nếu mọi luận điểm của đối phương đều mắc lỗi ngụy biện thì có nên bắt toàn bộ lỗi đó hay chỉ tập trung bảo vệ luận điểm của mình, nếu đối phương là người ngoan cố ?
- Trả lời: Cứ nói những gì bạn cho là đúng, và nếu gặp người ngoan cố thì bỏ đi. Nói thêm cũng có ích lợi gì nữa đâu;)
Cảm ơn Ngọc Linh Nguyễn.
14 - Độc giả Tiến Huỳnh: Gặp các trường hợp nguỵ biện, ta có nên gửi định nghĩa và ví dụ về nguỵ biện cho họ để họ tự nhìn nhận và đánh giá không?
- Trả lời: Câu trả lời là tùy. Có 4 cách ứng đối tổng quan khi gặp ngụy biện mà admin đề cập trong bài viết "CÁC CÁCH ỨNG ĐỐI TỔNG QUAN KHI GẶP NGỤY BIỆN" (linkhttps://goo.gl/DMld8Y). Cách bạn làm - gửi link định nghĩa và ví dụ về ngụy biện - thích hợp cho tranh luận trên không gian mạng xã hội và cũng có thể làm sau cuộc tranh luận.
Khoảng lặng sau tranh luận cũng rất quan trọng, và tranh luận cũng là để hiểu rõ vấn đề cùng nhau chứ không phải thắng thua, nên bạn có quyền chọn cách nào mà bạn cho là thích hợp nhất, với ngữ cảnh mà bạn trao đổi.
Cảm ơn Tiến Huỳnh nhé.
15 - Độc giả Trần Thạch: Mạn phép xin hỏi admin thêm câu nữa, admin có biết page nào để các mem có thể tranh luận với nhau về mọi vấn đề trong cuộc sống không ạ?
- Trả lời: theo những gì admin biết thì hiện giờ chưa có page hay group nào vậy cả, ngoài page @Ngụy biện - Fallacy này. Đáng lý admin nên mở một group "Ngụy biện" song song với page này để độc giả thoải mái comment và trao đổi kiến thức ngụy biện với nhau, nhưng do admin quá bận nên chưa thể cáng đáng thêm công việc này. Admin thích dùng page hơn, một phần vì nó giúp tạo ra làn ranh phân biệt giữa trang cá nhân của admin và page Ngụy biện - Fallacy này. Độc giả vào page thì chỉ thấy logo page thôi, không cần biết admin là ai, làm gì và do đó nó giúp admin "ẩn mình", trốn bớt thị phi. Group thì "lộ" ra hết, hì hì;)
Cảm ơn Trần Thạch nhé.
16- Độc giả Tong Ngoc Minh Chau: Xin hỏi ad về quan điểm sau đây, có phải là ngụy biện cho sự độc tài hay không?
"Thử nhìn lại xem, không ít người trong nhân dân dưới thời Minh Trị vô học, mù chữ, cái thiện, cái ác không phân biệt nổi, chỉ biết ăn xong rồi lại ngủ, "vô công rồi nghề". Không những thế, thường đã ngu dốt lại hay tham vọng, tìm mọi cách lừa đảo, luồn lách pháp luật, không cần hiểu ý nghĩa của luật pháp, không cần biết đến nghĩa vụ của bản thân, chỉ biết đẻ cho thật nhiều con nhưng lại không hề chăm sóc, dạy dỗ chúng.
Những kẻ ngu dốt đó không biết xấu hổ và con cái của họ khi lớn lên cũng chẳng có ích gì cho đất nước, trái lại chỉ là gánh nặng, nỗi khổ cho xã hội. Xã hội mà toàn là những con người như vậy thì có đem đạo lý ra giảng giải cũng vô ích, chỉ còn cách buộc phải làm là dùng sức mạnh để răn đe, để trấn áp những hành động bạo lực, hành vi quậy phá, phá rối mà thôi. Đó cũng là lý do khiến cho các chính phủ chuyên chế, chính phủ độc tài được thể tồn tại trên thế giới."
- Trả lời: phải, các luận điểm ngụy biện để bảo vệ cho chế độ độc tài. Nhiều câu rất có vấn đề.
Ví dụ:
(trích) Những kẻ ngu dốt đó không biết xấu hổ và con cái của họ khi lớn lên cũng chẳng có ích gì cho đất nước, trái lại chỉ là gánh nặng, nỗi khổ cho xã hội (hết trích)
-> kết luận ẩu (jumping to conclusions) hoặc khái quát hóa vội vã (hasty generalization). Người ngu dốt nghèo khổ trong xã hội rất nhiều, nhưng con cái họ vẫn có thể khác cha mẹ, có cơ hội đổi đời, có thể đóng góp và không còn là gánh nặng xã hội nữa.
Hay câu kế tiếp:
(trích) Xã hội mà toàn là những con người như vậy thì có đem đạo lý ra giảng giải cũng vô ích, chỉ còn cách buộc phải làm là dùng sức mạnh để răn đe, để trấn áp những hành động bạo lực, hành vi quậy phá, phá rối mà thôi (hết trích)
-> ngụy biện khái quát hóa vội vã (hasty generalization). Xã hội đa dạng nhiều thành phần, làm gì có xã hội toàn những người xấu xa như vậy. Tiền đề giả định đã sai, nên kết luận giả định ấy cũng không cần chú ý đến nữa, hè hè.
Nói chung là phát ngôn tầm bậy, nhiều ngụy biện.
17- Độc giả Quang Duy Nguyễn: Mỗi năm chỉ giao lưu 1 lần thôi sao admin?
- Trả lời: Admin cố gắng hai lần một năm. Nhiều quá hông, hì hì? Cảm ơn Quang Duy Nguyễn.
18 - Độc giả Tong Ngoc Minh Chau: Xin hỏi ad thêm 1 câu ( nếu có thể được):
Nếu hiểu rằng bản chất của cộng sản là độc tài, bản chất của dân chủ là không chấp nhận độc tài, thì, hiện nay trong giới đấu tranh dân chủ có người công khai quan điểm: " Tôi chỉ phổ biến về quyền con người, nâng cao dân trí chứ tôi không chống cộng sản"
Vậy, quan điểm đó có là ngụy biện không? Hay chỉ là 1 quan điểm mâu thuẫn và không có logic ?
Cảm ơn admin
- Trả lời: bạn phán xét họ ngụy biện mới là không chính xác, vì các luận điểm theo tư duy trắng đen (giới hạn lựa chọn) của mình. . Nếu ai đó bảo: " Tôi chỉ phổ biến về quyền con người, nâng cao dân trí chứ tôi không chống cộng sản" thì admin thấy cũng không vấn đề gì, vì đấu tranh cho quyền con người đúng là một mục tiêu cao hoa, xa hơn và lâu dài hơn là đấu tranh để lật đổ một thể chế chính trị. Quyền con người là một sự đấu tranh bền bĩ trong bất kỳ xã hội nào, mục tiêu cụ thể là quyền của công dân trong xã hội đó. Như ở nước Mỹ phi cộng sản, nếu không có sự đấu tranh vì quyền con người bền bĩ của những người như King Martin Lurther, thì người da đen vẫn bị kỳ thị với người da trắng, chứ không tương đối bình đẳng như bây giờ. . Ai đó đấu tranh cho nhân quyền sẽ dẫn đến trực diện đối đầu nhà cầm quyền có khuynh hướng độc tài ít cởi mở và cấm đoán quyền con người. Nhưng đấu tranh vì quyền con người là một mục tiêu rộng hơn, cao hơn, xa hơn và lâu dài hơn là mục tiêu đấu tranh để lật đổ một chế độ chính trị độc tài nhất định, chẳng hạn như là cộng sản. Cụ thể hơn giả sử một chế độ hậu cộng sản xuất hiện mà quyền con người chưa được bảo đảm, thì cuộc đấu tranh vì quyền con người vẫn tiếp diễn và vẫn không dừng lại. . Tóm lại: luận điểm của bạn phạm tư duy trắng đen (phải là cái này, phải là cái kia) giới hạn sự lựa chọn nên bạn kết luận họ ngụy biện là sai. Cảm ơn Tong Ngoc Minh Chau nhé.
19- Độc giả Huy Nguyen Dinh: Ad có thể tổng hợp các lý thuyết cơ bản theo đồ thị dạng cây đc ko? Xin cám ơn!
- Trả lời: đây là một điều admin đã có nghĩ đến và chắc chắn sẽ thực hiện trong tương lai. Admin chưa làm nó bây giờ vì vẫn còn một vài loại ngụy biện khá quan trọng nhưng chưa được giới thiệu cho độc giả. Admin nghĩ chúng ta nên chờ cho đến khi page đã giới thiệu tương đối đầy đủ hết các chùm ngụy biện thuộc các thể loại khác nhau, thì mới có thể tổng hợp thành một dạng đồ thị hay cây gì đó được. Bạn và độc giả chờ thêm một thời gian nữa nhé. Cảm ơn bạn Huy Nguyen Dinh
Rất cảm ơn quý độc giả đã gửi các câu hỏi thú vị đến admin và page trong lần giao lưu lần hai này. Xin hẹn gặp lại các bạn trong đợt giao lưu kế tiếp.
P/s: mục lục toàn bộ bài viết trên page Ngụy biện - Fallacy có thể xem tạihttps://goo.gl/G2SThz